Georg Trakl to poezja bez granic, ani geograficznych, ani wiekowych. Jego twórczość wpisuje się w szeroki kontekst współczesnej kultury. Po raz piąty w Krakowie rusza Festiwal Literacko-Artystyczny TRAKL-TAT.

Festiwal Trakl-Tat to wydarzenie sztuk wszelakich, w całości inspirowane niemieckojęzycznym poetą, choć może należałoby powiedzieć, wzywające Trakla do corocznego trwania w „białych kształtach świata”. – To, co Panowie czynią z ramienia Fundacji URWANY FILM dla umocnienia pozycji Trakla w polskiej kulturze, zasługuje na uznanie i podziw. Także lista osób pozyskanych do współpracy w tym dziele. Skoro postać i dorobek Trakla znalazły się w rękach takich opiekunów, jak twórcy festiwalu Trakl-Tat, to o trwałe obywatelstwo poety w Krakowie można być spokojnym. Lepszego miejsca w Polsce nikt nie wymyśli – tymi słowami prof. Andrzej Lam, jeden z nielicznych znawców i tłumaczy twórczości Georga Trakla, podsumował pięcioletnie działania na rzecz promocji twórczości austriackiego poety w Polsce.

TRAKL-TAT to jednak nie tylko wydarzenia artystyczne, ale przede wszystkim ogólnopolski konkurs poetycki dla osób, które w twórczości Austriaka odnajdują przestrzenie wyrazu artystycznego. Powodów, by powołać taki konkurs było wiele. Wiersze Georga Trakla, dzięki swojej sile profetycznej i nowatorstwu języka poetyckiego, w znacznym stopniu wpłynęły na rozwój poezji XX wieku. Twórczość pełna szeptów o sensie istnienia, śmierci, zniszczenia, przemijania daje wszelako nadzieję, że „pieśń nie zapomni też tego chłopca / Jego szaleństwa, i białych brwi, i drogi umierania, / Przegniłego, który błękitne otwiera oczy”.

Po drugie, jeśli Trakl, to oczywiście i Kraków, miejsce samobójczej śmierci poety, a więc i bogactwo kontekstu historycznego. Rok 1914, czas Wielkiej Wojny. Z perspektywy czasu Georg Trakl staje się na tym tle symbolem pokoleniowej tragedii zarówno całych narodów, jak i jednostki mierzącej się z egzystencjalnym dramatem.

I po trzecie: kontekst współczesnej kultury, w którą bez wątpienia wpisuje się twórczość Austriaka. Niezwykła wrażliwość twórcza i pełna dramatycznych wydarzeń biografia Trakla stały się inspiracją dla wielu twórców: poetów, pisarzy, muzyków, filmowców, artystów-plastyków. Wystarczy wspomnieć chociażby Rainera Marię Rilkego, który otrzymawszy tom poezji Trakla w 1915 roku, skirował w jednym z listów do Fickera, redaktora innsbruckiego czasopisma „Der Brenner”, następujące słowa:

„Dopiero wczoraj wieczorem zauważyłem na okładce: Trakla Helian – i dziękuję Panu szczególnie za tę przesyłkę. Każde poddanie tonu i każde jego rozwinięcie odznacza się w tym pięknym utworze niewypowiedzianą słodyczą, a wyjątkowo przejmujący stał się on dla mnie przez swoje wewnętrzne odstępy, jakby był zbudowany na pauzach, parę palików wokół bezgranicznej bezsłownej przestrzeni: tak stoją te wersy. (…) Postać Trakla należy do mitycznych w rodzaju Linosa; uchwyciłem ją instynktownie w tych pięciu objawieniach Heliana”.

Festiwal wszedł na stale w kalendarz międzynarodowych imprez kulturalnych, a o jego poziomie świadczy zaangażowanie wielu wybitnych fachowców w dziedzinie literatury, sztuk pokrewnych oraz nauk humanistycznych. Uzupełniającym motywem tegorocznej edycji, a właściwie postacią będzie Ludwig Wittgenstein. Filozoficzne ciekawostki w obrębie języka inspirowały twórczo młodego Trakla. Austriacki filozof był mecenasem najwybitniejszych poetów swojej epoki. Jego stypendystą był również i Georg Trakl, którego miał w planach spotkać w Krakowie. W ramach festiwalu zostanie pokazany film dokumentalny w reżyserii Krzysztofa Miklaszewskiego Z Wittgensteinem pod prąd (1996). Pokazowi będzie towarzyszyła dyskusja z udziałem autora filmu i ks. prof. Józefa Bremera, rektora Akademii Ignatianum, wybitnego znawcę filozofii Wittgensteina. Wśród paneli dyskusyjnych odbędzie się również spotkanie z Krzysztofem Maćkowskim i Januszem Miką, autorami Traklowskiej trylogii książkowej: Wojna Trakla (2015), Pretekst Trakla (2016) i Horyzonty Trakla (2017), zawierającej 20 rozmów z literatami, historykami, artystami i filozofami oraz współautorami Topografii poezji Georga Trakla (2018). To jednak nie jedyny pokaz filmowy. Miłośnicy poezji Austriaka będą mieli również okazję zobaczyć film krótkometrażowy Trakl. Dni są policzone w reżyserii Pawła Zapendowskiego. Festiwal zwieńczy gala, podczas której zostaną rozdane nagrody trzem laureatom konkursu poetyckiego Trakla. W części artystycznej wystąpi muzyczne trio Brzoska/Marciniak/Markiewicz. Tworzą muzyczny eksperyment, łączący poezję z gitarą elektryczną i trąbką, w otwartych kompozycjach i improwizacjach. Ich muzyka to poszukiwanie miejsca na współbrzmienie słów i dźwięków w najbardziej optymalnej dla nich formule.

---

Festiwal TRAKL-TAT odbędzie się w dniach 3-8 listopada 2019 r w Krakowie.

---

 

Powiązane artykuły